Çocuğunuzu Nasıl Dinlemelisiniz?

Çocuğunuzla iyi ilişkiler kurabilmenin yolu etkili “dinlemek”den geçer.

Çocuğunuzun, sizinle daha rahat bir iletişim kurabilmesi için sizin onu iyi dinlediğinize inanması gerekir.

• Çocuğunuzla konuşur musunuz?
• Tabii konuşurum.
• Acaba bu konuşmanın ne kadarı dırdır etmeyi, hatırlatmayı, eleştirmeyi, oyalamayı, konferans çekmeyi, sorgulamayı, öğüt vermeyi, alay etmeyi kapsar?

Niyetimiz her ne olursa olsun bu yaklaşımlar iletişimi güçlendireceği yerde zayıflatır.

Arkadaşlarınızı eleştrdiğinizde ya da onlara akıl verdiğinizde nasıl birden bire öfkelendiklerini düşünün. Eğer çoğu aileler çocuklarına arkadaşlarına davrandıkları gibi davransalar ilişkiler daha iyi gelişebilirdi. Buna karşılık arkadaşlarına, çocuklarına olduğu gibi davransalardı ilişkiler kopup giderdi.

Bir şeylerden tedirgin olduğunuz anları düşünün. Bazen yalnız kalmayı istersiniz, başka bir zaman da birinin sizi dinleyp duygularınızı anlamasını ve kabul etmesni... Çocuklarınızın da aynı anlayışa gereksinim duyabileceğini hiç düşündünüz mü?

Acaba Çocuklarımız Duygularını Açığa Vurduklarında Hangi Roller Oynamayı Tercih Ediyoruz?

Genellikle bizlere kızgınlık, korku ve düş kırıklığı gb duygularımızı açığa vurmamamız gerektiği öğretilmiştir. Bunun sonucu olarak çocuklarımız bu tür duygularını açığa vurduklarında çoğumuz ne yapması gerektiğini bilemez. Bu şaşkınlık içinde oynadığımız roller şunlardır;

Başkomutan: Bu rolü oynayan anne-babalar, her şeyin kontrolü altında olmasını ister. Bu yüzden çocuktan olumsuz duygularından bir an evvel kurtulup, kendine gelmesini bekler. Emirle, komutlar, tehditler galip gelmek isteyen komutanın araçlarıdır.

Ahlak Hocası: Ahlak hocalarının “Bunu yapmalısın..”, “Bunu yapmamalısın...” türü vaazları dikkat çeker. Çocuğun “uygun” duygulara sahip olmasına titizlik gösterirler.

Her Şey Bilenler: Bu rolü benimsemiş anne-babalar çocuklarına, uzun bir yaşam tecrübeleri olduğundan ve artık çoğu sorunun çözümünü bildiklerinden söz ederler. Konferans verip öğütlerde bulunarak çocuklarına ne kadar üstün olduklarını göstermeye çalışırlar.

Yargıç: Bu tür anne-babalar hiç bir muhakemeye gitmeden zaten çocuğu suçlu ilan etmişlerdir. Sürekli olarak kendilerinin haklı çocuklarının haksız olduğunu kanıtlamaya çalışırlar.

Eleştirmen: Yargıç, ahlak hocası, her şeyi bilen gibi, bu rolü oynayan aile sadece haklı çıkarmakla ilgilenir. Ancak eleştirmen küçük düşürme, ad takma, çocuğu aşağılayacak şakalara başvurma yoluna gider.

Psikolog: Psikolog problemi analiz etmeye çalışır. Çok iyi niyetli olan bu tür anne-babalar, çocuğu iyileştirmenin yolunu bulmak için bütün ayrıntıları öğrenmek ister. Teşhis koyar, analiz eder ve sorular sorar.

Avutucu: Bu rolü üstlenen anne-babalarsa, çocuklarının duygularını ciddiye almalarına bahaneler bulmaya çalışır. Çocuğun bütün korku ve endişelerine yanıtları, sırt sıvazlama ve sahte sözlerden ibarettir.

Bu davranış biçimlerinden sizlere yakın gelenler mutlaka olacaktır. Ama lütfen panik yapmayın!!!!

Peki ne yapmalı?

Burada arzuladığımız iletişim karşılıklı saygıya dayanmaktadır. “Karşılıklı saygı”, anne-baba ve çocukların, reddedilmekten korkmadan duygu ve düşüncelerini dürüstçe açıklamaları demektir.

Çocuklarınızla aynı fikirde olmayabilirsiniz ama onların duygularını anladığınızı göstermelisiniz. Bunu ses tonu ve seçtiğiniz sözcüklerle belirtmelisiniz. Gözlerin teması, ve “dinliyorum”u belli eden duruş çok önemlidir. İyi dinleyicilik bazen susmayı bazen de konuşmayı gerektirir.

O zaman şu noktaları lütfen atlamayalım:

-İletişim, dinlemekle başlar ve çocuğun duygu ve düşüncelerini anladığınızı gösterir.

-Etkili bir dnleme, göz temasını ve iyice dinlediğinizi açıkça belirten bir duruşu gerektirir.

-Çocuğunuza en iyi arkadaşınıza davrandığınız gibi davranın yani özen gösterin.

-Karşılıklı saygı çocuğunuzun duygularını kabullenmeyi gerektirir.

-Çözümlemeci dinleme çocuğun duygularını ve düşüncelerini duymayı ve bunu belirterek çocuğun da bunu anlamasını sağlamayı gerektirir. Bu, çocuğa kendisini olduğu gibi görmesini sağlayacak br ayna tutmakla eş değerdir.

-Çocuğun duygularını görmezlikten gelen tıkayıcı yanıtlardan kaçının. Bu çocuğu işitmediğimiz ve anlamadığımızı belirtir.

-Çocukların öğrenmesine izin verin. Kendi çözümlerinizi onlara empoze etmekten kaçının.